Hệ thống bôi trơn máy phát điện là gì? Cấu tạo, nguyên lý và chức năng

Trong các máy phát điện công nghiệp, hệ thống bôi trơn đóng vai trò then chốt. Chúng giúp giảm ma sát, bảo vệ các chi tiết máy và duy trì hiệu suất vận hành. Việc hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý và cách bảo dưỡng hệ thống bôi trơn giúp tăng tuổi thọ thiết bị. Hyundai Việt Thanh sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện về hệ thống quan trọng này.

Hệ thống bôi trơn là gì?

Hệ thống bôi trơn máy phát điện đảm bảo các chi tiết chuyển động bên trong động cơ hoạt động tốt. Giảm ma sát, hạn chế mài mòn và tản nhiệt hiệu quả. Dầu bôi trơn được bơm đến các bộ phận. Như trục khuỷu, thanh truyền, cam, bạc đạn… Tạo thành một lớp màng bảo vệ giữa các bề mặt kim loại.

Vai trò hệ thống bôi trơn không chỉ giới hạn ở việc giảm hao mòn. Mà còn giúp loại bỏ cặn bẩn, làm sạch động cơ. Chúng duy trì nhiệt độ ổn định trong quá trình vận hành. Việc hiểu rõ và bảo trì định kỳ hệ thống bôi trơn là điều tối quan trọng để đảm bảo tuổi thọ và độ ổn định.

Hệ thống xả của máy phát điện: Cấu tạo và nguyên lý

Tất tần tật về đầu phát của máy phát điện công nghiệp

Một hệ thống bôi trơn trong máy phát điện công nghiệp thường gồm nhiều bộ phận. Chúng phối hợp chặt chẽ để đưa dầu đến các vị trí cần thiết trong động cơ. Các thành phần chính bao gồm:

• Bơm dầu: Có nhiệm vụ tạo áp suất và đưa dầu đi khắp các bộ phận cần bôi trơn. Thường là loại bơm bánh răng hoặc bơm cánh gạt.
• Lọc dầu: Loại bỏ cặn bẩn, kim loại mòn hoặc tạp chất trong dầu. Giúp dầu luôn sạch khi lưu thông.
• Đường dẫn dầu: Là hệ thống các kênh nhỏ bên trong thân động cơ. Dẫn dầu đến các ổ trục, bánh răng và cam.
• Két làm mát dầu (nếu có): Giúp giảm nhiệt độ dầu bôi trơn khi động cơ hoạt động liên tục.
• Van an toàn và van một chiều: Đảm bảo áp suất dầu luôn trong ngưỡng an toàn. Ngăn dòng dầu chảy ngược.

Hiểu rõ cấu tạo hệ thống bôi trơn máy phát điện giúp người vận hành dễ dàng kiểm tra, bảo trì và xử lý sự cố kịp thời, nâng cao độ bền của thiết bị.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống bôi trơn

Nguyên lý hoạt động dựa trên việc tuần hoàn dầu trong động cơ để bôi trơn. Làm mát và làm sạch các bộ phận chuyển động. Khi động cơ khởi động, bơm dầu sẽ hút dầu từ các-te và tạo áp lực đẩy dầu qua lọc dầu. Sau đó dẫn dầu đến trục khuỷu, trục cam, piston và các ổ trục.

Dầu bôi trơn sẽ tạo thành một lớp màng giữa các bề mặt kim loại. Ngăn ma sát trực tiếp, từ đó giảm hao mòn và nhiệt độ. Trong quá trình vận hành, dầu có thể bị nóng lên. Nên một số hệ thống sẽ tích hợp thêm két làm mát dầu để duy trì nhiệt độ ổn định.

Sau khi hoàn tất chu trình, dầu sẽ chảy ngược về các-te và tiếp tục chu kỳ tuần hoàn. Toàn bộ quá trình được kiểm soát bằng các van điều áp và cảm biến để đảm bảo dầu luôn được cấp đủ và đều. Tránh tình trạng thiếu bôi trơn gây hư hại động cơ.

Phân loại hệ thống bôi trơn

Trong máy phát điện công nghiệp, hệ thống bôi trơn được phân loại dựa trên cách dầu được phân phối đến các bộ phận cần bôi trơn. Có hai loại chính:

• Hệ thống bôi trơn cưỡng bức (Forced lubrication system):

Đây là loại phổ biến nhất trong các máy phát điện công suất lớn. Dầu được bơm bằng áp lực cao thông qua bơm dầu. Đi qua lọc dầu và phân phối đến từng vị trí cụ thể trong động cơ. Ưu điểm của hệ thống này là đảm bảo bôi trơn đều, hiệu quả. Kể cả khi động cơ hoạt động liên tục hoặc ở tải nặng.

• Hệ thống bôi trơn vung té (Splash lubrication):

Áp dụng cho các máy công suất nhỏ hơn. Khi trục quay, các chi tiết trong động cơ vung dầu lên các bề mặt cần bôi trơn. Loại này đơn giản, ít tốn chi phí nhưng hiệu quả bôi trơn không đồng đều và không phù hợp với máy chạy liên tục.

Tùy vào công suất và cấu tạo máy phát, người dùng nên lựa chọn loại hệ thống bôi trơn phù hợp để đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ thiết bị.

Dầu bôi trơn dùng cho máy phát điện

Lựa chọn dầu bôi trơn phù hợp đảm bảo hiệu quả và tuổi thọ động cơ. Dầu bôi trơn giúp giảm ma sát và làm mát, làm sạch và bảo vệ các chi tiết máy.

Khi chọn dầu, người dùng cần chú ý đến các tiêu chuẩn như:

• Độ nhớt (SAE): Phổ biến nhất là SAE 15W40. Phù hợp với khí hậu nhiệt đới như Việt Nam.
• Cấp chất lượng (API): Nên chọn từ API CF trở lên đối với động cơ diesel.
• Dầu đơn cấp hay đa cấp: Dầu đa nh hcấp giữ được độ nhớt ổn địơn trong điều kiện nhiệt độ thay đổi.

Ngoài ra, cần phân biệt giữa dầu gốc khoáng và dầu tổng hợp. Dầu tổng hợp có độ ổn định cao hơn, chịu nhiệt tốt hơn, nhưng chi phí cao hơn.

Một số thương hiệu dầu bôi trơn được sử dụng phổ biến cho máy phát điện: Shell, Castrol, Total, Caltex, và Hyundai XTeer.

Việc sử dụng đúng loại dầu sẽ giúp hệ thống bôi trơn máy phát điện hoạt động tối ưu và tránh hư hại không mong muốn.

Cách kiểm tra và bảo trì hệ thống bôi trơn

Việc kiểm tra và bảo trì hệ thống bôi trơn máy phát điện định kỳ là yếu tố quan trọng. Giúp đảm bảo động cơ hoạt động ổn định. Tránh tình trạng khô dầu, quá nhiệt hoặc mài mòn sớm.

• Kiểm tra mức dầu và chất lượng dầu:

Trước khi khởi động máy, cần kiểm tra mức dầu qua que thăm dầu. Nếu dầu ở dưới mức tối thiểu hoặc có màu đen đậm, lẫn cặn hoặc mùi khét, cần thay ngay.

• Thay dầu và lọc dầu định kỳ:

Tùy theo loại máy, thời gian thay dầu thường từ 250 – 500 giờ chạy. Bộ lọc dầu cũng cần được thay cùng lúc để đảm bảo hệ thống luôn sạch.

• Vệ sinh két làm mát dầu (nếu có):

Đảm bảo két không bị bụi bẩn hoặc tắc nghẽn, ảnh hưởng đến khả năng làm mát dầu.

• Theo dõi áp suất dầu:

Áp suất dầu bất thường là dấu hiệu cảnh báo cần kiểm tra ngay toàn bộ hệ thống.

Việc bảo trì đúng cách giúp kéo dài tuổi thọ hệ thống bôi trơn máy phát điện và giảm chi phí sửa chữa dài hạn.

Lưu ý khi vận hành

Trong quá trình vận hành, để hệ thống bôi trơn máy phát điện hoạt động hiệu quả và an toàn. Người vận hành cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng:

• Không vận hành máy khi thiếu dầu bôi trơn: Đây là nguyên nhân chính gây mài mòn các chi tiết máy. Luôn kiểm tra mức dầu trước khi khởi động.
• Theo dõi áp suất dầu: Trên bảng điều khiển, đèn cảnh báo áp suất dầu hoặc đồng hồ báo áp cần được quan sát thường xuyên. Nếu áp suất xuống thấp, cần dừng máy để kiểm tra ngay.
• Sử dụng đúng loại dầu: Tuyệt đối không pha trộn nhiều loại dầu khác nhau. Dầu không đạt tiêu chuẩn có thể gây đóng cặn, giảm khả năng bôi trơn.
• Kiểm tra sau mỗi lần bảo trì: Sau khi thay dầu, cần đảm bảo không rò rỉ dầu.

Vận hành đúng cách giúp hệ thống bôi trơn máy phát điện công nghiệp phát huy tối đa hiệu quả, hạn chế sự cố không mong muốn.

Bạn đang cần được tư vấn và hỗ trợ về máy phát điện, UPS? Hãy liên hệ 0359.375.112 để được giải đáp.