Hướng dẫn kiểm tra tình trạng ắc quy của bộ lưu điện UPS

Ắc quy là bộ phận quan trọng bậc nhất trong bộ lưu điện UPS. Nó quyết định khả năng duy trì nguồn điện khi xảy ra sự cố. Tuy nhiên, theo thời gian sử dụng, ắc quy có thể bị chai mà người dùng không biết. Việc kiểm tra tình trạng ắc quy UPS định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, tránh rủi ro mất điện đột ngột. Vậy kiểm tra như thế nào là đúng cách? Hãy cùng Hyundai Việt Thanh tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Vai trò của ắc quy

Ắc quy là thành phần cốt lõi trong hệ thống bộ lưu điện (UPS). Nó đóng vai trò lưu trữ và cung cấp điện năng tạm thời khi nguồn điện lưới bị mất. Khi sự cố xảy ra, nguồn điện từ ắc quy sẽ ngay lập tức được chuyển đến thiết bị. Giúp duy trì hoạt động liên tục mà không gây gián đoạn. Từ đó bảo vệ dữ liệu và phần cứng khỏi nguy cơ hư hỏng.

UPS chỉ thật sự phát huy tác dụng khi ắc quy hoạt động tốt. Một hệ thống UPS dù hiện đại đến đâu cũng trở nên vô dụng nếu ắc quy yếu, bị chai. Do đó, việc quan tâm và bảo trì ắc quy thường xuyên là yếu tố sống còn. Đảm bảo toàn bộ hệ thống vận hành ổn định trong mọi tình huống.

Dấu hiệu của ắc quy cần kiểm tra

Trong quá trình sử dụng, ắc quy UPS có thể xuống cấp mà người dùng không hay biết. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường sẽ giúp bạn chủ động kiểm tra. Sau đó thay thế kịp thời, tránh tình trạng UPS không hoạt động khi cần thiết. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến cho thấy ắc quy đang gặp vấn đề:

• Thời gian lưu điện giảm rõ rệt:

Nếu thiết bị chỉ hoạt động được trong vài phút sau khi mất điện. Dù trước đó có thể duy trì lâu hơn, đây là dấu hiệu điển hình cho thấy ắc quy đã bị chai.

• Đèn cảnh báo lỗi hoặc âm thanh báo động từ UPS:

Hầu hết các dòng UPS hiện đại đều tích hợp hệ thống cảnh báo thông minh. Nếu đèn báo pin nhấp nháy đỏ, phát âm thanh bất thường hoặc liên tục phát cảnh báo, bạn cần kiểm tra ngay tình trạng ắc quy.

• Ắc quy nóng bất thường hoặc có mùi lạ:

Nhiệt độ ắc quy tăng cao khi hoạt động, hoặc xuất hiện mùi khét, mùi hóa chất là dấu hiệu nguy hiểm. Điều này có thể do hiện tượng quá nhiệt, chập điện. Hoặc phản ứng hóa học bất thường bên trong ắc quy.

• Ắc quy bị phù, rỉ sét hoặc rò rỉ điện dịch:

Những biến dạng vật lý như phồng rộp vỏ, rỉ sét đầu cực hoặc rò rỉ chất lỏng là chỉ báo rõ ràng cho thấy ắc quy đã bị hỏng. Cần được thay thế ngay để tránh nguy cơ cháy nổ.

Việc nắm rõ những dấu hiệu trên sẽ giúp bạn kiểm tra và xử lý sự cố kịp thời. Đảm bảo an toàn và hiệu quả cho toàn bộ hệ thống UPS.

Xem thêm:

Công nghệ bypass của UPS: Bảo vệ thiết bị trong trường hợp khẩn cấp

Bộ lưu điện UPS phù hợp cho thiết bị viễn thông

Cách kiểm tra tình trạng ắc quy UPS định kỳ

Kiểm tra bằng mắt thường

Đây là bước đơn giản nhưng rất quan trọng, có thể phát hiện sớm các dấu hiệu. Trước hết, hãy quan sát kỹ bề mặt của ắc quy để kiểm tra.

Xem có hiện tượng phồng, nứt hoặc rò rỉ điện dịch hay không. Vỏ ắc quy bị phù thường do phản ứng hóa học bất thường bên trong. Có thể gây chập cháy nếu không xử lý kịp thời. Các vết nứt nhỏ trên thân cũng là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ rò rỉ acid, rất nguy hiểm nếu để tiếp xúc với các linh kiện khác trong tủ UPS.

Tiếp theo, kiểm tra cọc nối, đầu dây xem có bị oxy hóa, gỉ sét hay không. Hiện tượng này thường xuất hiện dưới dạng lớp cặn màu trắng hoặc xanh ở đầu cực. Gây trở kháng lớn và làm giảm hiệu suất sạc/xả.

Nếu phát hiện, nên vệ sinh bằng dung dịch baking soda pha loãng và bàn chải mềm. Việc kiểm tra bằng mắt thường nên được thực hiện hàng tháng. Giúp phát hiện sớm các nguy cơ và tăng tuổi thọ ắc quy đáng kể.

Đo điện áp ắc quy

Đây là phương pháp kỹ thuật cơ bản nhất để xác định tình trạng sạc/xả của ắc quy. Bạn có thể sử dụng đồng hồ vạn năng để đo điện áp của từng bình. Ở trạng thái nghỉ, một bình ắc quy 12V đạt chuẩn thường có mức điện áp dao động từ 12.5V – 13.0V. Nếu dưới 12V, ắc quy có thể đã suy yếu hoặc bị xả cạn quá mức.

Nên đo điện áp khi UPS đang trong quá trình sạc và khi chịu tải. So sánh giữa các bình ắc quy trong cùng một chuỗi cũng giúp phát hiện ắc quy yếu. Nếu một bình có điện áp chênh lệch lớn so với các bình còn lại, có thể nó đã hỏng.

Việc đo điện áp nên thực hiện mỗi 1–3 tháng tùy cường độ sử dụng UPS. Ghi chép số liệu giúp theo dõi tốc độ suy giảm của ắc quy.

Test tải

Kiểm tra tải là phương pháp mô phỏng thực tế cách ắc quy hoạt động. Trước khi thực hiện, cần đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định và tải không vượt quá công suất định mức. Tiến hành ngắt điện lưới để UPS chuyển sang chạy bằng ắc quy. Sau đó quan sát thời gian duy trì thiết bị hoạt động.

Kết quả cần được đối chiếu với thời gian lưu điện tiêu chuẩn của hệ thống khi mới lắp đặt. Nếu thời gian duy trì giảm quá 30–40% so với ban đầu. Đây là dấu hiệu rõ rệt cho thấy ắc quy đã chai hoặc xuống cấp. Lưu ý không nên thực hiện test tải quá thường xuyên.

Test tải nên thực hiện 6 tháng/lần hoặc sau mỗi đợt bảo trì. Với các doanh nghiệp cần vận hành liên tục, test tải là quy trình bắt buộc để đảm bảo an toàn điện.

Sử dụng phần mềm quản lý UPS

Các dòng UPS hiện đại ngày nay thường tích hợp phần mềm giám sát từ xa. Thông qua cổng giao tiếp như USB, RS-232 hoặc SNMP. Người quản trị có thể dễ dàng theo dõi các thông số quan trọng của ắc quy như: Điện áp, nhiệt độ, dòng sạc/xả, dung lượng còn lại, thời gian lưu điện dự kiến.

Ưu điểm lớn của phần mềm là khả năng lưu lịch sử hoạt động. Giúp phân tích xu hướng suy giảm ắc quy theo thời gian. Ngoài ra, phần mềm còn có chức năng cảnh báo sớm khi phát hiện bất thường như: Điện áp thấp, nhiệt độ cao, thời gian lưu điện dưới ngưỡng… Giúp người dùng chủ động xử lý trước khi sự cố nghiêm trọng xảy ra.

Đối với các doanh nghiệp, việc sử dụng phần mềm giám sát tiết kiệm công sức kiểm tra thủ công. Giúp nâng cao độ an toàn và chuyên nghiệp trong quản lý nguồn điện.

Khi nào nên thay ắc quy UPS

Ắc quy trong hệ thống UPS không thể sử dụng mãi mãi. Tuổi thọ trung bình của ắc quy chì kín khí (VRLA)– thường từ 2 đến 5 năm. Tùy vào chất lượng sản phẩm, điều kiện môi trường và tần suất sử dụng. Tuy nhiên, trên thực tế, việc thay ắc quy không nên chỉ dựa vào thời gian, mà cần kết hợp thêm các dấu hiệu cảnh báo cụ thể.

Bạn nên thay ắc quy UPS khi gặp các trường hợp sau:

• Thời gian lưu điện thực tế giảm còn dưới 50% so với lúc mới lắp đặt.
• Ắc quy bị phù, rò rỉ điện dịch, rỉ sét cực đầu, hoặc có mùi lạ.
• Điện áp tụt nhanh khi chịu tải, dù đo nghỉ vẫn ổn.
• UPS liên tục báo lỗi pin dù đã sạc đầy hoặc reset lại.
• Đã sử dụng trên 3 năm trong điều kiện khắc nghiệt (nhiệt độ cao, sạc/xả liên tục).

Việc thay ắc quy kịp thời giúp UPS hoạt động hiệu quả. Chúng còn đảm bảo an toàn cho thiết bị và dữ liệu. Nếu không chắc chắn về tình trạng ắc quy, hãy liên hệ đơn vị kỹ thuật để được kiểm tra chuyên sâu trước khi thay thế.

Nếu bạn đang cần tìm một đơn vị cung cấp UPS có chất lượng ắc quy tốt, hãy liên hệ tới Hyundai Việt Thanh 0964.160.888 ngay