Tủ ATS của máy phát điện – lưu ý gì?

Tủ ATS đóng vai trò như bộ não điều phối toàn bộ quá trình chuyển đổi nguồn điện của máy phát điện. Hiểu rõ về tủ ATS đảm bảo an toàn cho thiết bị và hệ thống điện.

Tủ ATS là gì?

Tủ ATS là thiết bị tự động chuyển mạch giữa nguồn điện lưới và nguồn điện từ máy phát. Đây chính là trung tâm điều khiển quan trọng nhất trong toàn bộ hệ thống cung cấp điện liên tục. Đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra nhanh chóng và chính xác.

Vai trò của tủ ATS vượt xa khái niệm một chiếc công tắc đơn thuần. Thiết bị này giám sát liên tục chất lượng điện lưới. Phát hiện sự cố mất điện trong vòng chưa đầy một giây. Sau đó kích hoạt máy phát khởi động và thực hiện chuyển mạch an toàn.

Không chỉ vậy, tủ ATS còn quản lý toàn bộ chu trình làm việc của máy phát. Từ khởi động, chuyển tải, đến tắt máy và làm mát động cơ. Đối với các cơ sở quan trọng như bệnh viện, trung tâm dữ liệu hay nhà máy sản xuất, tủ ATS chính là lá chắn bảo vệ hoạt động không bị gián đoạn.

Tủ ATS hoạt động như thế nào?

Cơ chế vận hành của tủ ATS được thiết kế dựa trên nguyên tắc giám sát và phản ứng tự động. Trong điều kiện bình thường, bộ điều khiển theo dõi các thông số. Khi phát hiện điện lưới suy giảm hoặc mất điện hoàn toàn, tủ ATS lập tức gửi tín hiệu khởi động đến máy phát điện.

Quá trình chuyển đổi diễn ra theo trình tự được lập trình sẵn với độ chính xác cao. Sau khi máy phát khởi động thành công, bộ chuyển mạch sẽ ngắt nguồn điện lưới và kết nối nguồn điện từ máy phát vào hệ thống tải. Thời gian chuyển đổi thường dao động từ 10 đến 30 giây. Đủ nhanh để các thiết bị quan trọng không bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Khi điện lưới được khôi phục và ổn định trở lại, tủ ATS sẽ kiểm tra chất lượng điện trong một khoảng thời gian nhất định. Sau khi xác nhận điện lưới đã thực sự ổn định, hệ thống mới thực hiện chuyển tải ngược về lưới quốc gia. Cho phép máy phát hoạt động không tải trong vài phút để làm mát động cơ.

Xem thêm:

Máy Phát Điện Chạy Dầu 3 Pha 16KVA – 17KVA DHY16KSE

Cấu tạo của tủ ATS

Bộ chuyển mạch

Bộ chuyển mạch chính là trái tim của tủ ATS. Chúng thực hiện nhiệm vụ ngắt và đóng mạch điện giữa hai nguồn. Thường sử dụng loại contactor công suất lớn hoặc MCCB có khả năng chịu dòng cao. Bộ phận này được thiết kế để chịu đựng hàng nghìn chu kỳ đóng ngắt. Chất lượng của bộ chuyển mạch quyết định trực tiếp đến độ tin cậy và tuổi thọ.

Bộ điều khiển ATS

Đây là bộ não của tủ ATS, thường là một PLC hoặc module điều khiển chuyên dụng. Được lập trình sẵn các logic hoạt động. Bộ điều khiển hiện đại tích hợp màn hình LCD hoặc màn hình cảm ứng. Cho phép người vận hành theo dõi trạng thái hoạt động. Thay đổi thông số cài đặt và xem lịch sử sự kiện. Nhiều model cao cấp còn hỗ trợ kết nối từ xa qua mạng internet. Giúp giám sát và điều khiển hệ thống từ bất cứ đâu.

Hệ thống bảo vệ

Tủ ATS được trang bị đầy đủ các thiết bị bảo vệ. Như aptomat đầu vào, rơ le bảo vệ quá tải, bảo vệ ngắn mạch, bảo vệ quá áp và sụt áp. Hệ thống này hoạt động như lớp phòng thủ cuối cùng. Ngăn chặn các sự cố nghiêm trọng có thể gây hư hại cho thiết bị. Một số tủ ATS còn có chức năng chống đóng song song hai nguồn. Tránh tình huống cực kỳ nguy hiểm khi cả điện lưới và máy phát cùng cấp điện.

Phụ kiện trong tủ

Ngoài các thành phần chính, chúng còn chứa nhiều phụ kiện hỗ trợ. Như đèn báo trạng thái, công tắc chuyển chế độ vận hành, đồng hồ đo điện áp và dòng điện. Hệ thống quạt làm mát duy trì nhiệt độ ổn định bên trong tủ, đặc biệt là tủ lớn. Một số tủ cao cấp còn tích hợp sẵn bộ sạc ắc quy cho máy phát và hệ thống báo động từ xa.

Các lưu ý quan trọng

Công suất định mức phải phù hợp với công suất của máy phát điện và tổng công suất tải cần cung cấp. Việc chọn tủ có công suất quá nhỏ tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ. Ngược lại, chọn công suất quá lớn lại làm tăng chi phí đầu tư.

Thời gian chuyển mạch là yếu tố cần cân nhắc kỹ lưỡng. Đối với các thiết bị nhạy cảm như máy tính, hệ thống điều khiển tự động, bạn nên chọn tủ có thời gian chuyển đổi nhanh. Với các tải ít quan trọng hơn, tủ tiêu chuẩn với thời gian chuyển 15-20 giây là đủ.

Chất lượng linh kiện điện bên trong tủ quyết định độ bền và tính ổn định của hệ thống. Ưu tiên các tủ ATS sử dụng linh kiện từ các thương hiệu uy tín. Như Schneider, Siemens, ABB hay Mitsubishi. Sản phẩm giá rẻ với linh kiện không rõ nguồn gốc thường gặp sự cố.

Lưu ý khi lắp đặt tủ ATS

Vị trí lắp đặt tủ ATS cần thông thoáng, tránh ẩm ướt và nhiệt độ cao. Khoảng cách từ tủ đến tường xung quanh tối thiểu 50cm để thuận tiện cho việc tản nhiệt và bảo trì. Tủ nên được đặt gần máy phát điện để giảm tổn thất điện áp trên đường dây và dễ dàng kiểm soát.

Hệ thống nối đất cho tủ ATS phải được thực hiện theo đúng quy chuẩn kỹ thuật. Điện trở nối đất yêu cầu dưới 4 ohm để đảm bảo an toàn cho người vận hành và bảo vệ thiết bị khi xảy ra sự cố. Dây nối đất cần sử dụng loại có tiết diện phù hợp với công suất hệ thống.

Kỹ thuật viên lắp đặt phải được đào tạo bài bản và có kinh nghiệm. Sau khi lắp đặt hoàn tất, cần tiến hành thử nghiệm toàn bộ hệ thống ở các chế độ hoạt động khác nhau để đảm bảo mọi tình huống đều được xử lý chính xác. Việc kiểm tra định kỳ và bảo dưỡng thường xuyên cũng không kém phần quan trọng để duy trì hiệu suất tối ưu.

Tủ ATS chất lượng kết hợp với lắp đặt đúng kỹ thuật sẽ mang lại sự yên tâm tuyệt đối cho hệ thống điện của bạn. Đầu tư ban đầu vào một tủ ATS tốt là khoản chi phí hợp lý để bảo vệ những tài sản và hoạt động có giá trị lớn hơn nhiều.